Op zaterdag 16 mei 2020 vond de digitale opening van het Pilgrimjaar Leiden400 plaats.

De organisatie nam de kijkers 3,5 uur lang mee op een stadswandeling door de historische binnenstad, interviewde directeuren, curatoren van musea en andere betrokkenen en legde het fascinerende verhaal uit van Leiden in de Gouden Eeuw en de rol van de Pilgrims in deze tijd.

De opening werd live gestreamd via YouTube, Instagram en 14 verschillende (inter)nationale Facebook-accounts, waardoor ook buitenlandse organisaties en internationale partners hun volgers in tijden van lockdown konden trakteren op een buitengewone reis terug in de tijd. 

Kijkers uit keken live mee en konden vragen stellen via het Facebook-account Mayflower400NL. In 3,5 uur tijd ontving de uitzending 4645 reacties en vragen, likes en shares die Susan Suèr van Erfgoed Leiden en Omstreken zo goed mogelijk probeerde te beantwoorden.  

De digitale opening leidde langs de volgende locaties: 

Museum Volkenkunde
Tentoonstelling: ‘FIRST AMERICANS: Honouring indigenous resilience and creativity’
Geinterviewde: Liesbeth Ouwehand (curator fotografie Museum Volkenkunde)
Deze tentoonstelling is te zien van 10 juli 2020 tot 25 juli 2021.

In de tentoonstelling FIRST AMERICANS staan de actualiteit, kunst en politiek van de eerste bewoners in Noord-Amerika centraal. Thema’s in de tentoonstelling zijn geschiedenis, veerkracht en de toekomst van de gemeenschap waarbij de nadruk op hun eigen interpretatie ligt. Behalve werk uit de museumverzameling van anonieme kunstenaars is er schilder- en prentkunst, fotografie, textiel, sieraden en mode van hedendaagse kunstenaars te zien. Sommige werken zijn speciaal voor de tentoonstelling gecreëerd.

Museum De Lakenhal 
Tentoonstelling: ‘Pilgrims naar Amerika – 1620-2020 – en de grenzen van vrijheid’
Geïnterviewde: Jori Zijlmans (curator geschiedenis Museum De Lakenhal)
Deze tentoonstelling is te zien van 2 juni tot 13 september 2020.

In deze tentoonstelling wordt de opmerkelijke reis van de Pilgrims belicht, van het Engeland waar ze vandaan kwamen, via de stad Leiden waar ze elf jaar in vrijwillige ballingschap verbleven, naar de wereld van de Native Americans die ze koloniseerden en de kolonie die ze stichtten. Welke keuzes maakten de ons bekende historische sleutelfiguren (vrouwen, mannen en kinderen) in dit verhaal en wat zijn daarvan de gevolgen geweest? In de tentoonstelling worden deze en andere vragen belicht vanuit verschillende historische en actuele perspectieven.

**

Tijdreizen is onmogelijk, nietwaar? Of het zien van Nederland door de ogen van de Pilgrims?
Digitale technologie brengt hier verandering in! De Stichting Verborgen Stad heeft als doel het verleden te laten zien met behulp van Virtual Reality. Op een aantal Pilgrim gerelateerde locaties in Leiden is het leven in 1620 te zien. In opdracht van Erfgoed Leiden en Omstreken zijn zeer realistische 360° -reconstructies ontwikkeld en kun je nu ter plaatse online de geplaveide stegen, scheve gevels en grachten zien en loop je mee langs de kerken waar de Pilgrims begin 17e eeuw hebben geleefd.

Onze Lieve Vrouwekerk
Geïnterviewde: Ariela Netiv (directeur Erfgoed Leiden en Omstreken)
De Onze Lieve Vrouwekerk was de Waalse kerk toen de pilgrims in Leiden woonden. Myles Standish, een Engelse soldaat die zich later bij de pelgrims voegde, werd dichtbij deze kerk verpleegd in de kapel van het voormalige St. Catherine's ziekenhuis.
De Stichting Verborgen Stad heeft deze kapel en haar omgeving gereconstrueerd.
Deze digitale reconstructie is medio mei beschikbaar.

Leiden American Pilgrim Museum
Geinterviewde: Sarah Moine (curator LAPM)
In deze oorspronkelijke veertiende-eeuwse woning krijg je een goed beeld van hoe de Pilgrims in Leiden hebben geleefd. Tevens vind je hier de geschiedenis van hun Leidse periode (1608-1620). De zeventiende-eeuwse inrichting laat aspecten zien van het dagelijks leven in die tijd.
Gebeurtenissen rondom de Pilgrims worden geïllustreerd met een opmerkelijke collectie van zestiende- en zeventiende-eeuwse plattegronden en etsen van artiesten als Gerard Mercator, Adrian van de Venne, Adriaen van Ostade en Jacques de Gheyn.

Stadhuis van Leiden
Geïnterviewde (had moeten zijn): Theo Pronk (Stichting Verborgen Stad)
De gevel van het stadhuis dateert uit 1595. Verscheidene Pilgrims zijn getrouwd in het stadhuis, onder wie William Bradford en Dorothy May. Het burgerlijk huwelijk was een Nederlandse uitvinding. Omdat de Pilgims in de eerste jaren in Amerika geen priester hadden, hebben ze naar Leids voorbeeld het burgerlijk huwelijk ingevoerd.

Voor het herdenkingsjaar zijn het stadhuis, de Breestraat en de omgeving daarvan gereconstrueerd. De 360° reconstructie van de Breestraat is HIER te zien (AANRADER!!)

William Brewstersteeg
Toen de Pilgrims in Leiden woonden, heette deze steeg de Stinksteeg. William Brewster woonde hier en had hier zijn drukkerij. Naast de Brewstersteeg staat nog steeds het pand (nr. 15) waar de drukpers van William Brewster stond. In de muur boven de ingang van de William Brewstersteeg, in de Pieterskerkchoorsteeg, is een plaquette aangebracht ter herinnering aan deze drukkerij. De plaquette is een gedenkteken voor "The Pilgrim Press" waar dissidente boeken tegen de Engelse koning James werden gedrukt. Met het risico van zware straffen werden deze boeken naar Engeland gesmokkeld. "The Pilgrim Press” veroorzaakte zelfs eens een diplomatieke ruzie tussen Engeland en Holland.

Pieterskerk Leiden
Geinterviewde: Frieke Hurkmans (directeur Pieterskerk Leiden)
In Leiden vestigden de Pilgrims zich in de schaduw van de Pieterskerk Leiden, de grootste en oudste stadskerk. Daar lieten de Pilgrims hun huwelijken, dopen en overledenen in de boeken registreren. Veel van hun geloofsgenoten lieten zij er ook begraven, waaronder ook hun leider John Robinson (1576 – 1625). In de voormalige doopkapel van de Pieterskerk Leiden worden al decennia geen kinderen meer gedoopt, maar deze rustige hoek van het monument is nog altijd een belangrijke plek. Het is de plek waar John Robinson in 1625 begraven werd. De doopkapel in de Pieterskerk Leiden is de plek waar de Amerikaanse bezoekers langslopen om een stukje van hun geschiedenis terug te zien. Op deze plek is een doorlopende tentoonstelling ingericht waarin het Leidse hoofdstuk in het Pilgrimverhaal wordt verteld. Er wordt gesteld dat het Amerikaans Thanksgiving is gebaseerd op de Leidse viering van 3 oktober. Elk jaar vieren Amerikanen in Nederland Thanksgiving in de Pieterskerk.

Jean Pesijnhof
Op 27 januari 1611 kochten John Robinson, William Jepson, Henry Wood en Jane White de zogenaamde ‘Groene Poort’. Een stuk of twintig Engelse gezinnen woonden hier in heel kleine huisjes. Hierna werd de plek vaak de ‘Engelse Poort’ genoemd. In 1683 werd het huidige Jean Pesijnhof op deze plek gesticht, dat nog steeds bewoond is. Omdat de Pilgrims geen eigen kerk hadden, hielden zij hun diensten hier.
In de muur rechts van de ingang bevindt zich een gedenksteen. Dit is de drukst bezochte hofje van de meer dan dertig hofjes in Leiden. Hier woonden onder andere Thomas Blossom en zijn vrouw, voorouders van Amerikaanse presidenten George Bush (Sr. en Jr.) en Barack Obama.

Hortus botanicus Leiden (Botanical Gardens)
Tentoonstelling: ‘Van Columbus tot Mayflower’
Geïnterviewde: Carla Teune (voormalig hortulana)
Deze tentoonstelling zou 9 april jl. geopend worden.

De Leidse Hortus concentreert zich op de planten die op dat moment uit Amerika bekend waren in onze streken. De bekendste botanisten uit de tweede helft van de zestiende eeuw waren Carolus Clusius, Rembert Dodoens en Mathias Lobelius. Bij deze ‘Botanische Renaissance’ hoorde ook de oprichting van universitaire botanische tuinen, zoals Hortus botanicus Leiden (1590). De Hortus was al 30 jaar oud toen de eerste groep Pilgrims Leiden verruilde voor de Nieuwe Wereld. Er zijn geen bewijzen van, maar zij zullen ongetwijfeld in de vrij toegankelijke tuin rondgewandeld hebben.
Uit een lijst met bezittingen van een overleden Pilgrim weten we dat er een boek van kruidkundige Dodoens aan boord geweest is. 

Erfgoed Leiden en Omstreken
Geïnterviewde: Ariela Netiv (directeur Erfgoed Leiden en Omstreken)
De Ancestor Booth kan op afspraak bezocht worden vanaf dinsdag 2 juni. 

Onderzoek en ontdek honderden originele Pilgrim-documenten bij Erfgoed Leiden. Eeuwenoude documenten zoals geschriften over hun huwelijk, zakelijke partnerschappen, huisaankopen en droevige gebeurtenissen zoals begrafenissen, testamenten of rechtszaken vertellen het verhaal van de Pilgrims. De geschiedenis komt tot leven!
Zoek, lees en download documenten online.
Of bekijk de originele documenten persoonlijk als je Erfgoed Leiden bezoekt.

Monument Pilgrims to the New World
De online opening eindigde bij dit monument.

Vanaf deze plek vertrokken de Pilgrims uit Leiden. Ze voeren de Vliet af richting Delfshaven, waar de Speedwell lag te wachten om hen naar Engeland te brengen om samen met de Mayflower koers te zetten naar de Nieuwe Wereld.  In 2003 werd dit monument van kunstenaar Gert van der Woude geplaatst. Het symboliseert de onzekere stap, die de Pilgrims maakten door naar de Nieuwe Wereld af te reizen. De namen in het voetstuk zijn van 'Leidse' Pilgrims die tussen 1620 en 1647 deze reis ondernamen.