Dit jaar is het 400 jaar geleden dat de Mayflower naar Amerika voer, met aan boord de Pilgrims. Zij worden gezien als de grondleggers van de Verenigde Staten en hebben vandaag de dag circa 25 miljoen Amerikaanse afstammelingen (onder wie negen presidenten, inclusief Barack Obama). Voordat deze groep Engelse separatisten die overtocht maakten en in 1620 Plymouth Colony stichtten, leefden en werkten zij tussen 1609 en 1620 in Leiden, vrij van geloofsvervolging door de Engelse kroon.

Vierhonderd jaar na deze reis organiseren Amerika, Engeland, de Native Nations en Nederland gezamenlijk een internationale, inclusieve herdenking. Niet alleen het verhaal van de Pilgrims, maar ook de culturen en plaatsen waarmee zij in aanraking kwamen worden belicht.

Deze ‘four-nation commemoration’ is voor Leiden een unieke herdenking, omdat het onze lokale Leidse geschiedenis verbindt aan een wereldberoemd verhaal.
Het verhaal van Leiden is relatief onbekend buiten onze stad. Door middel van culturele, academische en educatieve programma’s brengen we daar verandering in. De Pilgrims vertrokken als kolonisten, maar arriveerden als vluchteling: wat zegt dat over Leiden begin 17^e eeuw, wat was de context waarin zij hier verbleven (Universiteit, Arminius, Lakenindustrie, Rembrandt, etc.) en hoe heeft Leiden deze groep en daarmee de ontstaansgeschiedenis van de VS beïnvloed?

Het is een urgente herdenking, omdat we voor het eerst in de geschiedenis expliciet stilstaan bij de vernietigende consequenties die de reis heeft gehad voor de oorspronkelijke bewoners van Amerika.
We noemen de herdenking in 2020 niet voor niets een four-nation commemoration. Vanaf 2016 cultiveren we nieuwe relaties met vertegenwoordigers van de oorspronkelijke bewoners van Amerika, zoals de Wampanoag Nation. In het programma, de teksten en ook de beelden schenkt Leiden400 zoveel mogelijk aandacht aan het perspectief van de Native communities.

Het is een relevante herdenking, dankzij de pregnante thematiek die dit verhaal met zich meebrengt: migratie, tolerantie, oppressie.
 Geschiedenis is complex en het herdenken daarvan kan vele vormen hebben. Wij kiezen voor een inhoudelijke herdenking door een platform te bieden aan verschillende partijen, stemmen en perspectieven. Aangezien de thematiek vandaag de dag nog steeds relevant is, ontwikkelen we programmaonderdelen met sociale en maatschappelijke impact waarbij het bijv. gaat om vluchtelingenwerk of jeugdeducatie. Het leeuwendeel van de programma’s is gericht op het starten van structurele relaties en het herinterpreteren van deze geschiedenis waar gepast. Om zo de kennis die we hebben rondom dit verhaal uit te breiden en verder te verdiepen.

In 2020 worden er volop lokale en internationale activiteiten en evenementen georganiseerd om het verhaal van de Pilgrims vanuit allerlei perspectieven te belichten en te onderzoeken in de hoop bij te dragen aan wederzijds begrip en kritische reflectie, om zo ook toekomstige generaties te inspireren.

Vandaar ons motto: 1 commemoration, 4 nations, 1000 voices.